Nederlandse netbeheerders hebben in 2022 een historische groei van zonnepanelen op woningdaken genoteerd. In het netgebied van RENDO staan er per 31-12-2022 voor ongeveer 40 MW aan zon op woningdaken aangesloten. Het vermogen is hiermee in één kalenderjaar met circa 22% gestegen. Van de 33.500 kleinverbruik aansluitingen, heeft 10.500 zonnepanelen.

In de verschillende provincies groeide afgelopen jaar het vermogen van de zonnepanelen op woningdaken tussen de 25 en 40 procent ten opzichte van 2021. Het Nederlandse elektriciteitsnet is een van de betrouwbaarste van de wereld, maar niet ontworpen voor de grote hoeveelheid zonnestroom die inmiddels wordt opgewekt en waarbij het net als een grote gratis batterij wordt ingezet. Beter is het wanneer de opgewekte energie direct zelf gebruikt wordt, bijvoorbeeld door op zonnige momenten de wasmachine aan te zetten of de auto op te laden. Ondertussen werken de netbeheerders hard aan de verzwaring van het honderdduizenden kilometer lange elektricteitsnet.

Megaverzwaring van het elektriciteitsnet

Niet alleen zonnepanelen zijn mateloos populair onder consumenten, ook laadpalen voor elektrische auto’s en warmtepompen zijn zeer gewild. Deze ontwikkelingen vragen om kabels waar veel meer stroom doorheen kan dan door het gros van de huidige kabels waar woningen op zijn aangesloten. Om aan al deze wensen tegemoet te komen werken de netbeheerders overal aan de verzwaring en uitbreiding van dat net. Zo legden zij in 2022 duizenden kilometer nieuwe kabels in straten en plaatsten ze honderden nieuwe transformatorhuisjes in de wijken. Ook de komende jaren blijven zij hiermee doorgaan.

Zonnepanelen leveren de meeste stroom als de zon rond het middaguur hoog aan de hemel staat. Een beperkt deel van die stroom wordt direct in de woning verbruikt, het overschot wordt aan het elektriciteitsnet geleverd. Door de aanhoudende populariteit van zonnepanelen wordt de elektriciteitskabel in de straat midden op de dag steeds meer belast. Wordt de spanning op een kabel te hoog, dan grijpt de omvormer bij de consument thuis in en schakelt deze af waardoor er tijdelijk geen zonnestroom aan het net wordt geleverd. Dit beveiligingsmechanisme voorkomt dat door die hoge spanning apparatuur in huis kapot gaat en kabels doorbranden.

Consumenten kunnen helpen

De netbeheerders doen daarom een beroep op consumenten om te helpen de piek aan zonnestroom in het net op te vangen. Dat kan eenvoudig door op zonnige dagen juist overdag elektrische apparaten, zoals de wasmachine, droger of vaatwasser aan te zetten en de elektrische auto op te laden. Dat beperkt de piek en de huishoudelijk apparaten draaien ook nog eens op 100% lokale, groene stroom.

Salderingsregeling

Belangrijke aanjager van de populariteit van zonnepanelen onder woningbezitters is de salderingsregeling. Deze regeling heeft vanaf 2004 gezorgd voor een ongekend snelle groei van het aantal zonnepanelen op de daken van woningen, zowel koop als huur. De prijs van de panelen is inmiddels enorm gedaald waardoor de terugverdientijd sterk is teruggelopen.
Daarom steunen de netbeheerders samen met andere brancheorganisaties het voorstel voor een geleidelijke afbouw van de regeling en vragen de politiek om hier de eerste stap in te zetten. Daarnaast pleiten wij voor prikkels om opslag van de zelf opgewekte stroom te stimuleren, zodat deze in de avond door de consument zelf gebruikt kan worden. We vragen dit zo te doen dat we zorgen dat iedereen onderdeel kan zijn van deze transitie. De netbeheerders maken zich er hard voor dat iedereen mee kan in de overgang naar een duurzaam energiesysteem.